NİLGÜN KARATAŞ
Lewis Carroll’un 1865 tarihli klasik eseri “Alice Harikalar Diyarında” yalnızca çocuk edebiyatının değil, tüm sanat tarihinin en ilham verici metinlerinden biri. Alice’in beyaz tavşanı takip ederek girdiği o bilinç dışı dünya; ressamlardan müzisyenlere, yönetmenlerden modacılara kadar pek çok sanatçının hayal gücünü tetikliyor.
Alice’ten esinlenmiş önemli eserlerden oluşan bir seçki hazırladım. Şimdilik farklı disiplinlerde 10 eser bulabildim. Bence bu furya daha devam eder, zamanla bu liste de genişler.
Görsel Sanatlar
Salvador Dalí – Alice Harikalar Diyarında (1969)
Dalí, Carroll’un metnine sürrealist bir yorum getirerek 12 özgün illüstrasyonla Alice’in zihinsel manzarasını yeniden kurdu. Eriyen saatler, uçan figürler ve bilinçaltının imgeleriyle dolu bu çalışmalar, Dalí’nin Carroll’la kurduğu hayali diyaloğun izlerini taşıyor.
Ralph Steadman – Alice Illustrations (1967)
Grotesk ve kaotik tarzıyla tanınan Steadman, Alice’in absürtlüğünü anarşist bir çizgiyle yansıttı. Toplum eleştirisi ve görsel bozulma bu illüstrasyonların temel dilini oluşturuyor.
Müzik
Jefferson Airplane – “White Rabbit” (1967)
Grace Slick’in yazdığı bu şarkı, Alice’in büyüyüp küçülmesi, beyaz tavşanı takip etmesi gibi sahnelere gönderme yaptı. Psikedelik rock’ın klasiklerinden biri olan eser, 1960’lar karşı-kültürünün de simgesi kabul ediliyor.
Tom Waits – “Alice” Albümü (2002)
Robert Wilson’ın tiyatro oyunu için bestelenen bu albüm, Alice karakterine karanlık ve hüzünlü bir yorum getirdi. Gotik melodiler ve tuhaf sesler, bilinçdışıyla dolu bir atmosfer yaratıyor.
Sinema
Tim Burton – Alice in Wonderland (2010)
Burton’un gotik estetiğiyle yeniden şekillenen filmde Alice karakteri büyümüş ve kimlik arayışına girmişti. Johnny Depp’in ‘Mad Hatter’ yorumu bu filmde öne çıkıyor.
Jan Švankmajer – Alice (1988)
Çek stop-motion ustası Švankmajer deneysel uyarlaması, psikanalitik ve rahatsız edici bir Alice anlatısı sundu. Anlatı masumiyet ile karanlık bilinç arasındaki çizgiyi siliyor.
Sahne Sanatları
Christopher Wheeldon – Alice’s Adventures in Wonderland (2011, Royal Ballet)
Klasik bale formunda sahnelenen bu prodüksiyon, çağdaş koreografiyle görsel efektleri birleştirerek Alice’in düşsel yolculuğunu sahneye taşıdı.
Tom Waits & Robert Wilson – Alice Tiyatro Oyunu
Albümle birlikte sahnelenen bu oyun, Carroll’un metnini karanlık ve sembolik bir yapıya dönüştürdü. Dekor, ses ve ışık birlikteliğiyle bilinçdışı bir düş alanı kuruldu.
Moda ve Fotoğraf
Annie Leibovitz – Alice in Vogue (2003)
Leibovitz’in Vogue için çektiği bu özel seride Vodianova başrolde. Moda dünyasıyla masalsı görselliğin buluştuğu ikonik kareler yaratıldı. Bu çalışma Grace Coddington’ın stil danışmanlığıyla hazırlandı ve Tom Ford, Jean Paul Gaultier, Karl Lagerfeld gibi ünlü tasarımcılar Alice hikâyesine kendi yorumlarını kattı.
Comme des Garçons – Alice Temalı Koleksiyon
Rei Kawakubo’nun imzasını taşıyan koleksiyon, Alice karakterinin masumiyet ve tuhaflık dengesini avantgarde tasarımlarla yeniden yorumladı.
