Samed Behrengi, Azerbaycan asıllı İranlı bir öğretmen, çocuk hikâyeleri ile halk masalları yazarı-derleyicisi. Henüz 28 yaşında hayata veda etti. Gitmeden önce de bize Küçük Kara Balık, Püsküllü Deve, Ulduz ve Kargalar, Bir Günlük Düş gibi birbirinden güzel hikayeler bıraktı. Bu yazıda ele aldığımız kitabın adı; Bir Şeftali Bin Şeftali. Bakıldığında belki bir çocuk kitabı ama hayatın nezaketini, umudunu çocuk kitapları öğretir bize, yetişkin olma yolculuğumuzda…
YASEMİN BAŞ
Derler ki kadim Çin öğretisinde, hayat ağacı olan, ölümsüzlük ve birliği sembolize eden şeftali; binlerce yıllık bir geleneği temsil eder. Bu kültür her zaman dikkatimi çekmiştir ve bu ay sizlerle bu kültürün en güzel örneklerinden bir çocuk kitabını paylaşmak istedim: ’Bir Şeftali Bin Şeftali.’
İran çocuk edebiyatının usta yazarı Samed Behrengi, Bir Şeftali Bin Şeftali’de yaşamın içinde yaşamak için ihtiyacımız olanları hatırlatıyor bize. Doğa ve çocuk arasında bağ kuran yazar, bir şeftali ağacının dilinden arkadaşlığı, sevgiyi, yoksulluğu ve değişimi masalsı üslubuyla anlatıyor. Bakalım okuduğunuzda bu samimi bağ benim kadar sizi de etkileyecek mi?
SAMED BEHRENGİ KİMDİR?
Haziran 1939’da Tebriz’de doğdu. İran’ın Azerbaycan kesiminde on bir yıl köy köy dolaşarak öğretmenlik yaparken, bir yandan da Tebriz Üniversitesi’nde gece derslerine girerek İngiliz dili ve edebiyatı eğitimi gördü. Halkının toplumsal, ekonomik ve folklorik yapısını halkının içinde yaşayarak inceledi. Kısa hayatı boyunca her zaman çocuklara hayatı anlatmaya çalışmış ve öğretmenlik görevinde kalmıştır.
Samed Behrengi (1967) 28 yaşındayken şüphe uyandıran bir biçimde Aras Nehri’nde ölmüştür. Yüzerken boğulduğu söylentisi yayılsa da buna kimse inanmadı, çünkü Behrengi, yazdığı masallarla, ülkesinin başına çöreklenmiş Şahlık düzenini açıkça eleştiriyor, her türlü baskı yönetimine karşı çıkıyordu. Bu yüzden suikasta uğradığı düşünülmektedir. Yapıtları onlarca dile çevrilmiştir. Samed Behrengi’ nin başlıca eserleri şöyle; Bir Vardı Bir Yoktu, Bir Şeftali Bin Şeftali, Küçük Kara Balık, Yıldız ve Konuşan Bebek, Yıldız’ın Kargaları, Pancarcı Çocuk, Kel Güvercinci, Ulduz ve Kargalar, Bir Günlük Düş ve Gerçek, Köroğlu Geliyor, Püsküllü Deve…
BENİM GÜZEL KIZIM, GÜNEŞ IŞIĞINDAN SAKLANMA. GÜNEŞ BİZİM DOSTUMUZDUR. TOPRAK BİZE YEMEK VERİR, GÜNEŞ ONU PİŞİRİR…
İnsan her yeni güne başladığında doğanın ona nasıl bir mucize ile geldiğini farkında olmadan uyanıyor. Oysa ruhumuzu ve karnımızı onun eşsiz güzellikleri ile doyuruyor ümidimizi deondan besliyoruz.
BAK KIZIM, YALNIZCA BİRKAÇ ACIMASIZ, BENCİL İNSAN YÜZÜNDEN GÜNEŞ HEPİMİZE BİRDEN KIZMAZ…
Evet yaşarken ilk bilmemiz gereken şey; bu hayatta acımasız ve bencil insanların varlığıdır. Fakat hiçbir zaman unutmayacağımız şey ise;sevgi dolu ve merhametli insanların da olduğudur. Doğa merhamettir.
İLKBAHAR SÖZCÜĞÜNÜ DUYAR DUYMAZ UYUDUĞUMUN FARKINA VARDIM VE UYANDIM.
Bir Şeftali Bin Şeftali; yeniden doğuşun, kök salmanın ve telaşlı bir heyecan ile dünyaya merhaba demenin de hikayesidir. Ali ve Mehmet’in dostluğunun, hüznün ve yalnızlığın.Sabırla ve sükûnetle…
‘’SELAM GÜZEL ŞEY, YÜZEYE HOŞ GELDİN’’ DEDİ BADEM AĞACI…
Dünyayı güzel yapan sizi sadece varlığınızdan ötürü sevenler ve her şartta size gülümseyenlerdir. Sevgi dolu bir başlangıç bizim badem ağacı olsun o halde. En güzel yol arkadaşlığı Ali ve Mehmet kalbiyle yaşasın.
BAHÇIVAN, BENİM ŞEFTALİLERİMDEN BİR TANE BİLE YİYEMEDİ VE GELECEKTE DE YİYEMEYECEK. BANA YALVARABİLİR, BENİ KORKUTABİLİR YA DA BENİ TESTERESİYLE KESEBİLİR AMA ONA BOYUN EĞMEYECEĞİM…
İşte beni güçlü kılan cümleler. Gücünüzü nereden aldığınız ve size güç olmak isteyenler; lütfen onları daima gözden geçirin. Bakıldığında belki bir çocuk kitabı ama bana hayatın nezaketini ve umudunu çocuk kitapları öğretmiştir yetişkin olma yolculuğumda. Behrengi kitaplarının birçoğunu okumuş biri olarak ‘’Bir Şeftali Bin Şeftali’’ arkadaşlığın sadakatini, bir olmanın gücünü ve bir şeftali ağacının direnişi anlattı bana. Tıpkı daha önce de başka denizlerin var olduğunu inatla, yüzmemiz gerektiğini anlatan ‘’Küçük Kara Balık’’ kitabı gibi. Şimdi bu yolculuk sırası sizde.
Kıymetli Samed Behrengi’ye sevgilerimle…
Yasemin Baş
Atatürk Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü’nden mezun oldu. 90’lı yıllarda radyo programcılığı, 2000’li yıllarda televizyon programları, ana haber berfore, gazete röportajları ile başlayan kariyeri şimdilerde seslendirme yaparak ve diksiyon eğitimleri vererek devam ediyor. Türkiye’deki birçok markanın kurumsal marka sesi. Aynı zamanda onu sesli kitaplarda da dinliyorsunuz. Yasemin Baş, 2019 yılında yayımlanmış “Piç Yıllar” adlı kitabın da yazarı.
